Borsadaki şirketlerin bedelsiz sermaye artırımı veya bedelli sermaye artırımı yaptığını görebiliriz. Bunun anlamı dolaşımdaki hisse sayısının artacak olması ve hisse fiyatının düşecek olmasıdır. Bedelsiz bölünme yatırımcılar tarafından sevilir, bedelli bölünme ise pek hoş karşılanmaz.
Bedelsiz sermaye artışı nasıl olur?
Bedelsiz bölünmede şirket kendi kasasındaki para ile ödenmiş sermayesini artırır. Örneğin yüzde yüz bedelsiz bölünme kararı aldıysa; dolaşımdaki hisse sayısı iki katına çıkar, 100 milyon lot dolaşımda ise 200 milyon lot olur. Fiyatı da aynı oranda düşer; 100 lira ise 50 lira olur.Bedelsiz sermaye artışında yatırımcıların bir şey yapması gerekmez. Otomatik olarak ellerindeki hisse sayısı artar, fiyat da aynı oranda düşer ve maliyetiniz değişmez. 500 lotunuz varsa 1000 lotunuz olur, 100 liradan aldıysanız 50 liraya düşer. Para bozdurmak gibidir, bir tane 100 liranız varken iki tane 50 liranız olur.
Özellikle fiyatı çok yükselmiş şirketler yüzde beş yüz, yüzde bin gibi oranlarda bölünerek fiyatı düşürebilirler. Böylece ucuzluk algısı oluşur ve yatırımcıların ilgisini çekebilirler. Yatırımcılar 1000 liraya 1 tane hisse almaktansa, 100 liraya 10 tane hisse almayı tercih ederler.
Bedelli sermaye artışı nasıl olur?
Bedelli bölünme ise halka arz gibidir, şirket yeni payları satışa sunarak ödenmiş sermayesini artırır ve buradan gelen parayı borçlarını ödemek için veya yatırım yaparak büyümek için kullanabilir.Bedelli bölünme payları öncelikle mevcut yatırımcılara sunulur, buna rüçhan hakkı denir. Katılmak isterseniz elinizdeki lot sayısı kadar alırsınız. Fiyatı ise genelde 1 liradır, 100 adet hisseniz varsa 100 lira vererek bedelli sermaye artışına katılmış olursunuz. Böylece yatırımcısı olduğunuz şirketin yeni paylarını ucuza almış olursunuz.
Eğer bedelli bölünmeye katılmak istemezseniz, size tanımlanan ve sonunda R harfi bulunan rüçhan kuponlarını başkasına satabilirsiniz.
Eğer hiçbir işlem yapmazsanız elinizdeki lot sayısı aynı kalır lakin fiyatı düşer. Bu yüzden takip edeceğiniz kadar şirketi portföye eklemeniz gerekir.